Z funduszy unijnych korzysta każdy. Nie tylko osoby, które realizują projekty albo w nich uczestniczą. Wszyscy bowiem korzystamy z ich efektów. Często nawet o tym nie wiedząc.
Nie musimy przecież orientować się, że szkoła, w której uczą się nasze dzieci została wyposażona w nowoczesny sprzęt dzięki unijnemu wsparciu. Albo że to m.in. dzięki pieniądzom z Unii możemy przez internet załatwić sprawę w urzędzie. Jaki z tego morał?
Jedną z zasad funduszy unijnych jest ich dostępność. Skoro są dla wszystkich, to każdy ma prawo korzystać z ich efektów na równych zasadach. Zobrazujmy to na przykładzie uczelni. Wyobraź sobie czteropiętrowy, spory budynek. Nie ma w nim windy, za to schodów jest pełno. Drzwi wejściowe (i kolejne) są niskie i wąskie, a do tego całe szklane. Sale nie są numerowane, oświetlenie niezbyt mocne, a ławki w każdej sali są bardzo wysokie. W czasie zajęć zauważasz, że wykładowcy mają tendencję do szybkiego i cichego mówienia, a materiały dydaktyczne pisane są czcionką 8 (małą!). Jak można się czuć w tym budynku?. Jak skorzystać z zajęć? A co z osobami poruszającymi się na wózku, albo ze słabym wzrokiem?
Opisane tu sytuacje, dzięki projektom unijnym, zdarzają się już coraz rzadziej. Unia daje pieniądze, ale też wymaga: jeżeli coś robisz, rób to z myślą o odbiorcach z różnymi potrzebami. Bo bez tego wiele osób może nie skorzystać z twojego projektu, twojego produktu albo twojej usługi. Dotyczy to zwłaszcza osób z niepełnosprawnością, których w Polsce jest ok. 5 mln.
- Stowarzyszenie Otwarte Drzwi od ponad 21 lat zajmuje się wspieraniem osób zagrożonych i dotkniętych wykluczeniem społecznym, w tym osób z niepełnosprawnością, bezdomnych, bezrobotnych, dzieci i młodzieży z rodzin w trudnej sytuacji - mówi Iwona Wojtczak-Grzesińska, zastępca prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Otwarte Drzwi z Warszawy.
- Dla tych grup prowadzimy 14 ośrodków, realizujemy szereg projektów w oparciu o środki rządowe, samorządowe, jak również unijne. Naszym celem jest poprawa jakości życia naszych podopiecznych, przeciwdziałanie ich marginalizacji i wykluczeniu, a także uwrażliwienie i zmiana świadomości społecznej - dodaje.
Stowarzyszenie Otwarte Drzwi ma w swoim dorobku wiele projektów stworzonych z myślą o ludziach w trudnych sytuacjach życiowych, w szczególności z niepełnosprawnością. Pani Iwona doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak ważne jest zapewnienie dostępności projektów.
- Dostępność oznacza rzeczywiste dostosowanie warunków realizacji projektu do zróżnicowanych potrzeb jego odbiorców. W szczególności dotyczy to osób z niepełnosprawnościami. Dostępność gwarantuje pełny zasięg danej usługi, produktu, przestrzeni, a tym samym pełniejszą ich efektywność. Jest realizacją podstawowych praw człowieka gwarantowanych przez standardy krajowe i międzynarodowe, a więc zapewnia sprawiedliwość społeczną. W przypadku osób z niepełnosprawnością umożliwia pokonania barier społecznych, ekonomicznych, fizycznych, na jakie napotykają w swoim środowisku.
Stowarzyszenie Otwarte Drzwi wciela te słowa w życie. Niedawno ze środków Programu Wiedza Edukacja Rozwój zrealizowało projekt dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Dzięki niemu udało się opracować model wsparcia osób znajdujących się w tej sytuacji oraz ich rodzin. W realizację projektu zaangażowane były instytucje, które z różnych stron zajmują się problemami osób z niepełnosprawnością. Takie podejście pomogło kompleksowo spojrzeć na ich problemy. Dzięki temu wypracowane metody wsparcia będą skuteczniejsze i mocniej dopasowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością.
Jeżeli chcesz realizować projekt unijny, pamiętaj o zasadzie dostępności. Zaplanuj i realizuj swoje działania z myślą o potrzebach ich odbiorców. W budżecie swojego projektu możesz uwzględnić wydatki z tym związane. Np. dostosowanie budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową, zorganizowanie tłumacza języka migowego albo dostosowanie twojej strony internetowej dla osób niewidomych.
Z drugiej strony pamiętaj, że masz prawo uczestniczyć w projektach unijnych na równych zasadach z innymi. Oczywiście o ile spełnisz podstawowe wymagania udziału w projekcie. W takiej sytuacji wyzwania, z którymi się na co dzień mierzysz (np. słaby wzrok, trudności w rozumieniu szybkiej mowy albo w poruszaniu się), nie mogą ograniczać ci możliwości wzięcia udziału w dofinansowanych studiach, odwiedzeniu muzeum albo załatwieniu przez internet urzędowej sprawy.
Zasada dostępności dotyczy każdego programu unijnego. Niezależnie od tego, czy chcesz sfinansować szkolenie, projekt badawczy, wybudować fabrykę czy rozwinąć działalność muzeum, musisz o niej pamiętać. Wszystkie programy wspierane z Funduszy Europejskich stawiają dostępność na jednym z pierwszych miejsc. Dodatkowe możliwości dla osób z niepełnosprawnościami znajdziesz natomiast w Programie Wiedza Edukacja Rozwój oraz w programach regionalnych realizowanych w poszczególnych województwach. Ich celem jest pomoc w radzeniu sobie w różnych sytuacjach, znalezieniu pracy czy aktywizacji społecznej.
Na Portalu Funduszy Europejskich znajdziesz dodatkowe informacje zarówno dla osób i instytucji, które chcą realizować projekty unijne, jak i dla osób, które chcą w nich uczestniczyć. A jeśli szukasz możliwości dofinansowania (albo na jakiś projekt, albo po prostu dla siebie), zapytaj o dostępne fundusze w Punkcie Informacyjnym.